Kur'an-ı Kerim'de Ramazan ayı ve oruç ibadeti ile ilgili ayetler
Kur'an-ı Kerim'de Ramazan ayı, Kur'an'ın indirildiği ay olarak zikredilir ve bu ayın önemi vurgulanır:
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ
"Şehru Ramazânellezî unzile fîhil Kur'ânu huden lin-nâsi ve beyyinâtin minel hudâ vel furkân"
Anlamı: "Ramazan ayı, insanlara doğru yolu gösteren, doğru ile yanlışı birbirinden ayıran açık deliller olarak Kur'an'ın indirildiği aydır."
Bakara Suresi, 185. Ayet
Bu ayet, Ramazan ayının Kur'an'ın indirildiği ay olması sebebiyle özel bir konuma sahip olduğunu göstermektedir. Bu nedenle Müslümanlar, Ramazan ayında Kur'an okumaya ve anlamaya daha fazla önem verirler.
Kur'an-ı Kerim'de oruç ibadetinin farz kılındığı şu ayetle bildirilir:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
"Yâ eyyuhellezîne âmenû kutibe aleykumus siyâmu kemâ kutibe alellezîne min kablikum leallekum tettekûn"
Anlamı: "Ey iman edenler! Allah'a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı."
Bakara Suresi, 183. Ayet
Bu ayet, orucun sadece İslam ümmetine değil, önceki ümmetlere de farz kılındığını göstermektedir. Ayrıca orucun temel amacının takva (Allah'a karşı gelmekten sakınma) olduğu vurgulanmaktadır.
Kur'an-ı Kerim'de oruç tutma zamanı şu ayetle belirtilir:
فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ
"Fe men şehide minkumuş şehra felyesumhu"
Anlamı: "Öyleyse içinizden kim bu aya (Ramazan ayına) ulaşırsa, onu oruçlu geçirsin."
Bakara Suresi, 185. Ayet
Bu ayet, Ramazan ayının tamamının oruçlu geçirilmesi gerektiğini bildirmektedir. Ramazan ayı, hicrî takvime göre dokuzuncu aydır ve hilâlin görülmesiyle başlar, bir sonraki hilâlin görülmesiyle sona erer.
Kur'an-ı Kerim'de oruç tutmaktan muaf olanlar şu ayetle belirtilir:
وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ
"Ve men kâne merîdan ev alâ seferin fe iddetun min eyyâmin uhar"
Anlamı: "Sizden kim hasta veya yolculukta olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutar."
Bakara Suresi, 184. Ayet
Bu ayet, hasta ve yolcu olanların Ramazan ayında oruç tutmayabileceklerini, ancak daha sonra tutamadıkları günleri kaza etmeleri gerektiğini bildirmektedir. İslam dini, insanların güç yetiremeyeceği şeyleri yüklememekte ve her durumda kolaylık sağlamaktadır.
Kur'an-ı Kerim'de orucun sınırları şu ayetle belirtilir:
أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَائِكُمْ ۚ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ ۗ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَخْتَانُونَ أَنفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنكُمْ ۖ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ ۚ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ۖ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ ۚ
Anlamı: "Oruç gecesinde kadınlarınıza yaklaşmak size helâl kılındı. Onlar sizin için birer elbise, siz de onlar için birer elbisesiniz. Allah sizin kendinize kötülük ettiğinizi bildi ve tövbenizi kabul edip sizi bağışladı. Artık onlara yaklaşın ve Allah'ın sizin için takdir ettiğini isteyin. Şafağın aydınlığı gecenin karanlığından ayırt edilinceye (tan yeri ağarıncaya) kadar yiyin, için. Sonra da akşama kadar orucu tamamlayın."
Bakara Suresi, 187. Ayet
Bu ayet, oruç tutarken yeme, içme ve cinsel ilişkinin ne zamana kadar serbest olduğunu ve ne zamandan itibaren yasaklandığını açıklamaktadır. Buna göre, tan yeri ağarıncaya (imsak vaktine) kadar yeme, içme ve cinsel ilişki serbesttir. İmsak vaktinden güneşin batmasına (iftar vaktine) kadar ise bunlardan uzak durulması gerekmektedir.
Kur'an-ı Kerim'de Kadir Gecesi'nin Ramazan ayında olduğu şu ayetle işaret edilir:
إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ
"İnnâ enzelnâhu fî leyletil kadr"
Anlamı: "Şüphesiz, biz onu (Kur'an'ı) Kadir gecesinde indirdik."
Kadir Suresi, 1. Ayet
Kadir Gecesi, Kur'an'ın indirilmeye başlandığı gece olup, Ramazan ayı içerisindedir. Bu gece, bin aydan daha hayırlı olarak nitelendirilmiştir. Müslümanlar, Ramazan'ın özellikle son on gününde Kadir Gecesi'ni aramakta ve bu geceyi ibadetle geçirmeye özen göstermektedirler.
Diyanet İşleri Başkanlığı'na göre, Kur'an-ı Kerim'de Ramazan ayı ve oruç ibadeti ile ilgili ayetler, bu ayın ve ibadetin önemini açıkça ortaya koymaktadır. Ramazan ayı, Kur'an'ın indirildiği ay olması sebebiyle mübarek bir aydır. Oruç ibadeti, takva duygusunu geliştirmek için farz kılınmıştır. Hasta ve yolcu olanlar gibi belirli durumlarda olanlar için kolaylık sağlanmıştır. Orucun sınırları ve kuralları açıkça belirtilmiştir. Kadir Gecesi, Ramazan ayı içerisinde olup, bin aydan daha hayırlıdır.
Diyanet İşleri Başkanlığı