İslam'da orucun anlamı, önemi ve manevi boyutları
Oruç, İslam'ın beş temel şartından biridir. Sözlükte "bir şeyden uzak durmak, kendini tutmak" anlamına gelen oruç, dini bir terim olarak, imsak vaktinden (tan yerinin ağarmasından) iftar vaktine (güneşin batmasına) kadar yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durarak Allah'a ibadet etmektir.
Ramazan ayında oruç tutmak, akıl ve beden sağlığı yerinde olan, ergenlik çağına ulaşmış her Müslüman için farzdır. Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyrulur:
"Ey iman edenler! Allah'a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı."
Bakara Suresi, 183. AyetOruç, sadece yeme ve içmeden uzak durmak değil, aynı zamanda manevi bir arınma ve Allah'a yakınlaşma vesilesidir. Oruç tutan kişi, nefsini terbiye eder, sabır ve irade gücünü geliştirir. Peygamber Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurmuştur:
"Kim inanarak ve karşılığını Allah'tan bekleyerek Ramazan orucunu tutarsa, geçmiş günahları bağışlanır."
Buhârî, Îmân, 28; Müslim, Sıyâm, 203Oruç, insanın Allah'a olan bağlılığını ve teslimiyetini gösterir. Kişi, Allah rızası için en temel ihtiyaçlarından bile vazgeçebileceğini göstererek, kulluğunu en güzel şekilde ifade eder.
Oruç, toplumsal dayanışma ve yardımlaşma duygularını güçlendirir. Açlık ve susuzluğu bizzat yaşayan kişi, muhtaç ve yoksul insanların durumunu daha iyi anlar ve onlara karşı merhamet duygusu geliştirir.
Ramazan ayı, sadaka ve zekât vermenin, ihtiyaç sahiplerine yardım etmenin en yoğun olduğu aydır. Toplumda kardeşlik, paylaşma ve dayanışma ruhu en üst seviyeye çıkar.
Oruç, bedenin dinlenmesini ve toksinlerden arınmasını sağlar. Modern tıp araştırmaları, kontrollü açlığın vücut için faydalı olduğunu, bağışıklık sistemini güçlendirdiğini ve çeşitli hastalıklara karşı koruyucu etki gösterdiğini ortaya koymaktadır.
Ancak orucun asıl amacı sağlık değil, Allah'ın emrini yerine getirmek ve O'nun rızasını kazanmaktır. Sağlık faydaları, Allah'ın insanlara olan rahmetinin bir tecellisidir.
Oruç, insanın nefsini terbiye etmesine, iradesini güçlendirmesine ve kötü alışkanlıklardan kurtulmasına yardımcı olur. Oruç tutan kişi, sabır, şükür, kanaat gibi güzel hasletleri kazanır.
Ayrıca oruç, insanın zamanı daha verimli kullanmasını, israftan kaçınmasını ve dünya nimetlerine aşırı bağlanmamasını sağlar.
Diyanet İşleri Başkanlığı'na göre oruç, İslam'ın beş şartından biridir ve Ramazan ayında oruç tutmak, ergenlik çağına ulaşmış, akıllı ve sağlıklı her Müslüman için farzdır. Oruç, sadece yeme ve içmeden uzak durmak değil, aynı zamanda kötü söz ve davranışlardan da kaçınmaktır. Peygamber Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurmuştur: "Kim yalan söylemeyi ve yalanla iş yapmayı bırakmazsa, Allah'ın onun yemesini içmesini bırakmasına ihtiyacı yoktur."
Diyanet İşleri Başkanlığı